Genetyka - pozostałe

Oto lista zadań maturalnych z danego działu biologii. Aby skorzystać z dodatkowych opcji, uniknąć duplikatów zadań lub wybrać zadania z pozostałych działów kliknij poniżej.

Przejdź do wyszukiwarki zadań

 

Matura Maj 2017, Poziom rozszerzony (Formuła 2007)Zadanie 25. (2 pkt)

Genetyka - pozostałe Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Pod wpływem ogrzewania struktura podwójnej helisy DNA ulega zniszczeniu i rozpada się na pojedyncze nici. Temperatura, w której dochodzi do utraty połowy helikalnej struktury tej cząsteczki, nazywana jest temperaturą denaturacji cząsteczki DNA. Wartość tej temperatury jest zależna od składu nukleotydów budujących cząsteczkę DNA. Denaturacja jest procesem odwracalnym (renaturacja).

a)Zaznacz poprawne dokończenie zdania.

Wartość temperatury denaturacji będzie najwyższa w przypadku fragmentu cząsteczki DNA, którego jedna z nici (1.– 4.) zawiera następującą sekwencję zasad:

  1. TGA GAT CAT GAT
  2. CCC GGA GAT TTA
  3. AAT CGA TTC GTA
  4. TAC CCT ATC GAT
b)Wyjaśnij, dlaczego wartość temperatury denaturacji cząsteczki DNA jest zależna od jej składu nukleotydowego.

Matura Maj 2017, Poziom rozszerzony (Formuła 2007)Zadanie 14. (2 pkt)

Genetyka - pozostałe Paprotniki Płazińce Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

U zwierząt bezkręgowych dość często spotyka się obojnactwo (hermafrodytyzm) – zjawisko występowania w ciele jednego osobnika jednocześnie żeńskich i męskich gruczołów rozrodczych. Obojnactwo szczególnie często występuje u bezkręgowców będących pasożytami wewnętrznymi. U zwierząt hermafrodytycznych najczęściej zachodzi zapłodnienie krzyżowe, rzadziej – samozapłodnienie (np. u tasiemca). Obupłciowość bardzo często występuje też u roślin, np. gametofity większości paproci mają zarówno plemnie, jak i rodnie.

Określ, czy potomstwo podanych poniżej organizmów powstałe w wyniku samozapłodnienia będzie zróżnicowane genetycznie. Odpowiedź uzasadnij, odwołując się do procesu powstawania gamet u tych gatunków.

  1. Potomstwo tasiemca uzbrojonego:
  2. Potomstwo paproci narecznicy samczej:

Matura Czerwiec 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007)Zadanie 24. (2 pkt)

Genetyka - pozostałe Podaj/wymień

Liczba chromosomów jest wartością stałą dla każdego gatunku. Może ona jednak ulec zmianie na skutek zaburzeń w rozchodzeniu się chromosomów homologicznych albo w wyniku zwielokrotnienia całego zestawu chromosomów.

Podaj liczbę chromosomów w zmutowanych osobnikach:

a)muszki owocowej (2n = 8) w przypadku monosomii .
b)jęczmienia (2n = 14) w przypadku triploidalności .

Matura Czerwiec 2014, Poziom rozszerzony (Formuła 2007)Zadanie 28. (1 pkt)

Genetyka - pozostałe Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Pewna odmiana pierwiosnka chińskiego (Primula sinensis) wytwarza kwiaty białe lub czerwone w zależności od temperatury, w której rozwija się roślina.

Jeżeli nasiona zebrane z roślin biało kwitnących zostaną wysiane, a powstałe z nich rośliny będą rozwijać się w temperaturze 10-20°C, to wytworzone przez nie kwiaty będą czerwone.

Na podstawie: Tablice biologiczne, pod red. K. Grykiel, Gdańsk 2007.

Podaj, czy u podłoża przedstawionej zmienności leży zmiana w DNA – odpowiedź uzasadnij.

Matura Czerwiec 2014, Poziom rozszerzony (Formuła 2007)Zadanie 26. (1 pkt)

Genetyka - pozostałe Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Płeć muszki owocowej (Drosophila melanogaster) zależy od stosunku liczby chromosomów X do liczby kompletów autosomów (2A):
w zygocie XX stosunek ten wynosi 2X : 2A = 1 – samica,
w zygocie XY stosunek ten wynosi 1X : 2A = 0,5 – samiec płodny,
w zygocie X0 stosunek ten wynosi 1X : 2A = 0,5 – samiec bezpłodny.

Określ znaczenie genów znajdujących się na chromosomie Y w kształtowaniu fenotypu samca muszki owocowej.

Matura Czerwiec 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2015)Zadanie 21. (2 pkt)

Genetyka - pozostałe Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Bliźnięta mogą być albo jednojajowe (monozygotyczne), albo dwujajowe (dizygotyczne).

21.1. (0–1)

Wybierz i zaznacz w tabeli odpowiedź A lub B, która jest poprawnym dokończeniem poniższego zdania, oraz jej uzasadnienie spośród odpowiedzi 1.–3.

Klonami można nazwać bliźnięta

A. jednojajowe, ponieważ powstały 1. z tej samej komórki jajowej i różnych plemników, mają różne zestawy genów, ale są tej samej płci.
2. z tej samej komórki jajowej i tego samego plemnika, mają identyczny zestaw genów i są tej samej płci.
B. dwujajowe,
3. z różnych komórek jajowych i różnych plemników, mają różne zestawy genów, ale mogą być tej samej płci.

21.2. (0–1)

Wyjaśnij, uwzględniając podłoże genetyczne, dlaczego w razie konieczności wykonania przeszczepu dla danej osoby najlepszym dawcą byłby bliźniak jednojajowy.

Matura Czerwiec 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2015)Zadanie 8. (2 pkt)

Nasienne Genetyka - pozostałe Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Ziemniak to bylina, której owocami są jagody. W celach spożywczych użytkowane są wyłącznie bulwy wypełnione skrobią. Na rysunku przedstawiono roślinę ziemniaka oraz rozwój nowych roślin ziemniaka z bulwy.

8.1. (0–1)

Wyjaśnij, dlaczego w uprawie konkretnej odmiany ziemniaków stosuje się rozmnażanie wegetatywne, a nie – płciowe. W odpowiedzi uwzględnij podłoże genetyczne tego procesu.

8.2. (0–1)

Spośród niżej wymienionych przykładów owoców (A–D) wybierz i zaznacz owoc tego samego typu, do którego należy owoc ziemniaka. Odpowiedź uzasadnij, uwzględniając cechy budowy tego typu owocu.

Uzasadnienie:

Matura Czerwiec 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2007)Zadanie 25. (3 pkt)

Genetyka - pozostałe Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę Podaj/wymień

U muszki owocowej allel warunkujący długie skrzydła (A) dominuje nad allelem skrzydeł szczątkowych (a), natomiast szara barwa ciała (B) dominuje nad barwą czarną (b). Geny zlokalizowane są na jednym chromosomie. Podwójnie heterozygotyczną samicę o długich skrzydłach i szarej barwie ciała skrzyżowano z samcem o szczątkowych skrzydłach i czarnym ciele. W pokoleniu F1 otrzymano 1000 osobników potomnych o następujących genotypach:

Aabb – 410
aaBb – 405
AaBb – 90
aabb – 95

a)Na podstawie analizy wyników krzyżowania wpisz w wyznaczone miejsca obok chromosomów homologicznych symbole literowe alleli (oznaczone kreskami) heterozygotycznej samicy z pokolenia rodzicielskiego o genotypie AaBb.
b)Z pokolenia F1 wypisz genotypy zrekombinowane i określ ich fenotypy.
c)Podaj odległość wyrażoną w cM (centymorganach) między genem warunkującym długość skrzydeł a genem barwy ciała u muszki owocowej.

Matura Czerwiec 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2007)Zadanie 12. (3 pkt)

Stawonogi Genetyka - pozostałe Ewolucjonizm i historia życia na ziemi Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Pszczoły miodne tworzą społeczeństwa, które składają się z królowej matki i robotnic, natomiast samce (trutnie) występują rzadko. Królowa jest większa od robotnic, ma duży odwłok, zredukowane narządy gębowe, oczy i czułki mniejsze niż robotnice. Robotnice mają zredukowane gonady. O tym, czy samica będzie robotnicą czy matką roju, decyduje dieta we wczesnej fazie larwalnej. Larwy karmione tzw. mleczkiem królewskim przekształcają się w królowe, a te, które go nie dostawały, stają się robotnicami. Raz w życiu, podczas lotu godowego, królowa zostaje zaplemniona przez kilka trutni. Przechowuje ich nasienie w zbiorniczku nasiennym i reguluje proces zapłodnienia. Składa dwa rodzaje jaj: zapłodnione (z których rozwiną się samice) i niezapłodnione (z których powstaną trutnie).

a)Zaznacz rodzaj zmienności opisanej na przykładzie samic pszczoły miodnej.
  1. środowiskowa
  2. rekombinacyjna
  3. mutacyjna
b)W poniższym zdaniu podkreśl w każdym nawiasie właściwe określenie, tak aby zdanie było prawdziwe.

Trutnie powstają w wyniku procesu (partenogenezy / poliembrionii) i są (haploidalne / diploidalne).

c)Wyjaśnij, dlaczego trutnie, pomimo że są potomstwem jednej królowej, nie są identyczne genetycznie.

Matura Maj 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2007)Zadanie 28. (1 pkt)

Genetyka - pozostałe Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Informację genetyczną komórki chroni przed uszkodzeniem białko p53, nazywane „strażnikiem genomu”. Zdrowe komórki zawierają utajoną (nieaktywną) formę p53 o stężeniu utrzymywanym na niskim poziomie. Pod wpływem czynników uszkadzających DNA (promieniowanie γ, UV, niedotlenienie) dochodzi do aktywacji i wzrostu ilości białka p53. Aktywacja p53 powoduje zatrzymanie cyklu komórkowego w celu naprawy uszkodzeń. Jeśli uszkodzenia są zbyt rozległe i ich naprawa jest niemożliwa, p53 indukuje wtedy zaprogramowaną śmierć komórki (apoptozę). Ponad połowa ludzkich nowotworów charakteryzuje się mutacją w genie kodującym białko p53.

Na podstawie: http://bioinfo.mol.uj.edu.pl/articles/Slezak05

Na podstawie tekstu wyjaśnij, dlaczego mutacja genu białka p53 ułatwia rozwój nowotworów.

Matura Maj 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2007)Zadanie 27. (1 pkt)

Genetyka - pozostałe Pozostałe

Podkreśl w przedstawionym tekście zdanie zawierające błędną informację i zapisz jej prawidłową formę w miejscu wyznaczonym poniżej.

„Naukowcy i lekarze ostrzegają przed szerokim stosowaniem antybiotyków, ponieważ może to prowadzić do powstania szczepów bakterii opornych na te antybiotyki. W pojedynczej komórce bakteryjnej oporność na antybiotyk może powstać na drodze mutacji w jej kodzie genetycznym. Plazmidy zawierające zmutowane geny mogą być przekazywane innym bakteriom, które w ten sposób także uzyskują oporność na antybiotyk”.

Matura Maj 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007)Zadanie 12. (2 pkt)

Prokarionty Genetyka - pozostałe Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

W komórkach wielu gatunków bakterii oprócz genoforu znajdują się koliste cząsteczki DNA o zróżnicowanej wielkości, zwane plazmidami. Plazmidy są zwykle mniejsze od genoforu i niosą dodatkową informację genetyczną, np. dotyczącą oporności danego gatunku bakterii na antybiotyki. Plazmidy mogą być przekazywane między bakteriami. Można je stosunkowo łatwo wyizolować z komórek bakteryjnych.

Na podstawie powyższego tekstu określ, które z podanych informacji są prawdziwe, a które fałszywe. Wstaw w odpowiednich miejscach tabeli literę P (prawda) lub F (fałsz)

P/F
1. Plazmidy kodują informację o wszystkich funkcjach niezbędnych do życia komórki bakteryjnej.
2. Dzięki wymianie plazmidów komórki bakteryjne zyskują nowe cechy.
3. Plazmidy w komórce bakteryjnej wpływają na lekooporność bakterii.
4. Plazmidy zawierają geny niezbędne do życia bakterii i stanowią część genomu bakterii.

Matura Sierpień 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007)Zadanie 23. (1 pkt)

Genetyka - pozostałe Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

W tabeli przedstawiono średnie proporcje genów wspólnych dla osób spokrewnionych ze sobą w różnym stopniu.

Stopień pokrewieństwa Przykłady Proporcje wspólnych genów
I Rodzice w stosunku do dzieci. Rodzeństwo w stosunku do siebie (z wyjątkiem bliźniąt jednojajowych). 1/2
II Dziadkowie w stosunku do wnuków. 1/4
III Kuzynowie pierwszego stopnia. 1/8
Źródło: G. Drewa, T. Ferenc, Podstawy genetyki dla studentów i lekarzy, Urban & Partner, Wrocław 2003

Na podstawie powyższej tabeli podaj stopień pokrewieństwa dawcy i biorcy, który daje największą szansę przyjęcia przeszczepu. Uzasadnij swój wybór.

Matura Sierpień 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007)Zadanie 31. (1 pkt)

Genetyka - pozostałe Podaj/wymień

W poniższej tabeli przedstawiono przykład mutacji genowej. W kodowanym przez ten gen białku nie zmieniła się po mutacji ani sekwencja aminokwasów, ani też jego funkcja.

Sekwencja nukleotydów mRNA przed mutacją UUU UUC UCC UAA
Kodowane aminokwasy fenyloalanina fenyloalanina seryna tyrozyna
Sekwencja nukleotydów mRNA po mutacji UUU UUU UCC UAA
Kodowane aminokwasy po mutacji genu fenyloalanina fenyloalanina seryna tyrozyna

Podaj cechę kodu genetycznego, która pozwoliła w przedstawionym przypadku na zachowanie sekwencji aminokwasów w białku, pomimo zajścia mutacji genowej.

Strony