U roślin okrytozalążkowych występuje podwójne zapłodnienie – zjawisko charakterystyczne
tylko dla tej grupy roślin. Na poniższych schematach przedstawiono proces wnikania łagiewki
pyłkowej i wprowadzania komórek plemnikowych do woreczka zalążkowego.
a)
Podaj nazwy elementów woreczka zalążkowego oznaczonych na schemacie A cyframi 1 i 2.
b)
Wyjaśnij, na czym polega podwójne zapłodnienie u roślin okrytozalążkowych.
c)
Podaj, co rozwija się z każdej z zapłodnionych komórek.
Drewno (ksylem) jest tkanką niejednorodną, zbudowaną z cewek lub naczyń, miękiszu
drzewnego i włókien drzewnych. Elementy tkanki przewodzącej wykazują duże
zróżnicowanie budowy i funkcji.
Na podstawie powyższych informacji podaj, które elementy drewna pełnią niżej wymienione funkcje.
Istnieją dwie podstawowe strategie ochrony zasobów genowych zarówno gatunków dziko
żyjących jak i odmian uprawnych. Ochrona ex situ oznacza zachowanie składników
różnorodności biologicznej poza ich naturalnym miejscem występowania. Ochrona in situ
oznacza zachowanie ekosystemów oraz naturalnych miejsc występowania i utrzymywanie
populacji gatunków w ich naturalnym otoczeniu. Poniżej przedstawiono różne formy
i metody, za pomocą których realizowane są obie strategie.
Przechowywanie nasion
Parki narodowe
Przechowywanie pyłku
Rezerwaty przyrody
Gospodarstwa rolne
Banki genów
Ogrody przydomowe
Korzystając z powyższych informacji, wybierz i zapisz poniżej litery oznaczające formy ochrony zasobów genowych, które dotyczą:
Podaj nazwy występujących wśród zwierząt zależności międzygatunkowych opisanych w tekście I i II.
I. W latach pięćdziesiątych XX wieku na Wyspach Komandorskich leżących na Oceanie
Spokojnym bardzo licznie występował piesiec. Dwadzieścia lat później zanotowano nagły
spadek liczebności pieśców, co było związane z pojawieniem się świerzbu na wyspie.
Świerzb wywoływany był przez roztocza, które zostały przywleczone na te wyspy przez psy
towarzyszące żeglarzom.
II. Pod koniec XIX wieku do Kalifornii został przywleczony z Australii krewniak mszyc - owad czerwiec biały, który wysysał soki roślinne z owoców cytrusowych. W celu ratowania
drzew cytrusowych sprowadzono do Kalifornii kilkaset okazów biedronki rodolii zjadającej
czerwce. Wzrost populacji biedronki odbył się w tak szybkim tempie, że wkrótce zanotowano
znaczący spadek liczebności populacji czerwca białego.
Na podstawie: A. S. Pullin, Biologiczne podstawy ochrony przyrody, przekł. pod red. J. WeineraWyd. Naukowe PWN, Warszawa 2005
U człowieka występowanie grup krwi układu AB0 uwarunkowane jest przez gen I, który
ma trzy allele (IA, IB, i). Warunkują one występowanie czterech grup krwi: A, B, AB i 0.
a)
Podaj wszystkie możliwe genotypy homozygotyczne i wszystkie możliwe genotypy heterozygotyczne warunkujące występowanie grup krwi człowieka.
Homozygoty
Heterozygoty
b)
Podaj wszystkie możliwe grupy krwi dzieci, których rodzice mają grupę krwi B.
Cząsteczki kwasów nukleinowych zbudowane są z nukleotydów. W DNA każdy nukleotyd
składa się z deoksyrybozy, reszty kwasu fosforowego oraz jednej z czterech zasad azotowych
oznaczanych symbolicznie literami A, T, G i C. Między odpowiednimi zasadami występują
dwa lub trzy wiązania wodorowe, dzięki którym następuje połączenie obu nici.
a)
Uzupełnij poniższy schemat fragmentu budowy DNA, wpisując we właściwych miejscach oznaczenia literowe odpowiednich par zasad azotowych.
b)
Zaznacz na schemacie dokładnie jeden nukleotyd, obwodząc go linią ciągłą.
c)
Podaj nazwę innego kwasu nukleinowego, którego podstawową jednostką strukturalną jest nukleotyd oraz zapisz oznaczenia literowe występujących w nim zasad azotowych.
Na schemacie przedstawiono budowę fragmentu układu pokarmowego człowieka.
a)
Podaj nazwy elementów układu pokarmowego oznaczonych na schemacie literami A, D i F.
A. D. F.
b)
Podaj nazwę elementu układu pokarmowego, który oprócz pełnienia funkcji gruczołu trawiennego wydziela również hormony. Określ rolę tych hormonów w organizmie człowieka.
Na poniższym schemacie przedstawiono w uproszczeniu budowę skóry człowieka.
Wybierz ze schematu dwa elementy budowy skóry, które biorą udział w termoregulacji organizmu. Przedstaw działanie każdego z nich w reakcji na wysoką temperaturę otoczenia.
Warzucha polska (Cochlearia polonica) to roślina endemiczna, która w Polsce występowała
wyłącznie na obrzeżach Pustyni Błędowskiej w pobliżu źródeł z zimną wodą. Warzucha
wyginęła na tym obszarze, kiedy zanikły źródła wskutek obniżenia poziomu wód gruntowych
spowodowanego działalnością górniczą człowieka. Botanicy, dostrzegając zagrożenie,
przenieśli okazy warzuchy na obszar Jury Krakowsko-Częstochowskiej, dzięki czemu
zachowała się do dziś.
Na podstawie: Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych – Natura 2000, www.gios.gov.pl
a)
Zaznacz rodzaj opisanej w tekście działalności człowieka, która spowodowała wyginięcie warzuchy polskiej.
Tępienie gatunków
Niszczenie naturalnych środowisk
Tworzenie nowych środowisk
b)
Podaj, jakie warunki powinny spełniać siedliska, na które należy przenieść okazy warzuchy polskiej, aby zachować ten gatunek.
W kariotypie osób chorych na przewlekłą białaczkę szpikową często obserwuje się tak zwany
chromosom Filadelfia. Jest to zmieniony chromosom 22, który zawiera fragment pochodzący
z chromosomu 9, natomiast na chromosomie 9 jest fragment pochodzący z chromosomu 22.
a)
Określ typ opisanej mutacji, zaznaczając poniżej właściwą odpowiedź.
Osoby dotknięte pewną chorobą genetyczną wykazują ogromną wrażliwość na oparzenia
słoneczne. Cechuje je również wysokie ryzyko wystąpienia raka skóry. Wśród trojga dzieci
pewnego małżeństwa znajduje się dziewczynka dotknięta tą chorobą. Rodzice i pozostałe
rodzeństwo nie wykazują objawów choroby.
a)
Zaznacz właściwe dokończenie zdania (A lub B).
Choroba ta jest warunkowana przez allel autosomalny
recesywny.
dominujący.
b)
Zapisz genotyp dziewczynki dotkniętej tą chorobą i genotypy jej rodziców.
Genotyp dziewczynki
Genotyp matki
Genotyp ojca
c)
Zaznacz, jakie jest prawdopodobieństwo urodzenia w tej rodzinie następnego dziecka dotkniętego opisaną chorobą.
