1. Strona główna
  2. Zadania maturalne z biologii

Podaj/wymień

Matura Czerwiec 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 18. (2 pkt)

Układ pokarmowy i żywienie Podaj/wymień

Bezpośrednią przyczyną otyłości jest dodatni bilans energetyczny, tzn. nadmiar energii pobranej w pokarmie w stosunku do potrzeb energetycznych organizmu. Aby schudnąć, należy przez odpowiednio długi czas utrzymywać deficyt energetyczny.

Podaj dwa przykłady działań, które mogą przyczynić się do utrzymania deficytu energetycznego organizmu i w konsekwencji do schudnięcia.

Matura Czerwiec 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 17. (3 pkt)

Układ pokarmowy i żywienie Podaj/wymień

W racjonalnym odżywianiu zaleca się stosowanie zasady 4 x 4 x 4, czyli cztery posiłki dziennie, spożywane co cztery godziny i zawierające cztery rodzaje składników pokarmowych.

a)Podaj nazwy czterech rodzajów składników pokarmowych, które powinna zawierać prawidłowa dieta człowieka.
b)Określ miejsce/miejsca trawienia jednego wybranego składnika pokarmowego.

Matura Czerwiec 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 15. (2 pkt)

Układ pokarmowy i żywienie Podaj/wymień

Informacja do zadań 14. i 15.
U człowieka występują zęby mleczne i zęby stałe. W obu łukach zębowych znajdują się te same rodzaje zębów. Zęby zróżnicowane są na przednie (siekacze i kły) oraz tylne (przedtrzonowe i trzonowe). Poniżej przedstawiono zapis wzorów zębowych uzębienia mlecznego (A) i uzębienia stałego (B) człowieka.

A. 2.1.0.2
B. 2.1.2.3

Podaj funkcje zębów przednich oraz zębów tylnych w procesie pobierania i obróbki pokarmu w jamie ustnej.

Zęby przednie
Zęby tylne

Matura Czerwiec 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 14. (2 pkt)

Układ pokarmowy i żywienie Podaj/wymień

Informacja do zadań 14. i 15.
U człowieka występują zęby mleczne i zęby stałe. W obu łukach zębowych znajdują się te same rodzaje zębów. Zęby zróżnicowane są na przednie (siekacze i kły) oraz tylne (przedtrzonowe i trzonowe). Poniżej przedstawiono zapis wzorów zębowych uzębienia mlecznego (A) i uzębienia stałego (B) człowieka.

A. 2.1.0.2
B. 2.1.2.3

a)Na podstawie wzorów zębowych podaj liczbę zębów w pełnym uzębieniu mlecznym i liczbę zębów w pełnym uzębieniu stałym.

Liczba zębów w uzębieniu mlecznym
Liczba zębów w uzębieniu stałym

b)Podaj nazwę rodzaju zębów występujących w uzębieniu stałym, których brakuje w pełnym uzębieniu mlecznym.

Matura Czerwiec 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 1. (2 pkt)

Skład organizmów Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj/wymień

Makrocząsteczki występujące w komórce zbudowane są w podobny sposób. Składają się z połączonych ze sobą małych cząsteczek, jednego lub niewielu rodzajów, nazywanych monomerami.

a)Zaznacz poniżej przykład makrocząsteczki, która zbudowana jest z takich samych monomerów.
  1. DNA
  2. Białka
  3. Glikogen
  4. RNA
b)Podaj nazwę związku chemicznego, który jest monomerem tej makrocząsteczki.

Matura Maj 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 30. (2 pkt)

Wpływ człowieka na środowisko i jego ochrona Podaj/wymień

Odpady organiczne stanowią 35–50% objętości odpadów w gospodarstwie domowym. W wielu krajach Europy prowadzi się obowiązkową segregację odpadów z oddzieleniem odpadów organicznych. W Polsce segregowanie nie jest obowiązkowe.

Podaj po jednej korzyści dla gospodarstwa domowego i dla środowiska wynikającej z segregowania odpadów.

  1. Korzyść dla gospodarstwa domowego
  2. Korzyść dla środowiska

Matura Maj 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 28. (2 pkt)

Ekologia Podaj/wymień

Informacje do zadań 27. i 28.
Na schemacie przedstawiono piramidę pokarmową z biocenozy lasu oraz fragment przykładowej sieci pokarmowej.

Piramida troficzna

Na podstawie analizy przedstawionej powyżej sieci pokarmowej wymień:

  1. gatunek, który nie konkuruje z żadnym innym o pokarm
  2. dwa gatunki najsilniej konkurujące o pokarm

Matura Maj 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 19. (2 pkt)

Choroby człowieka Podaj/wymień Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

U młodej osoby występują zaburzenia odżywiania, które charakteryzują się okresami silnego, niekontrolowanego i impulsywnego objadania się. Jednocześnie osoba ta stosuje drastyczne metody zapobiegające przybraniu na wadze, np. prowokowanie wymiotów, nadużywanie środków przeczyszczających, przyjmowanie specyfików wspomagających odchudzanie albo wykonywanie forsownych ćwiczeń fizycznych lub stosowanie okresowej głodówki.

a)Podaj nazwę choroby, której objawy opisano w zadaniu.
b)Do którego lekarza specjalisty powinna zostać skierowana ta osoba w pierwszej kolejności?
  1. Gastrologa
  2. Endokrynologa
  3. Dietetyka
  4. Psychiatry

Matura Maj 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 8. (2 pkt)

Układ krążenia Podaj/wymień

Regularne ćwiczenia fizyczne są jednym ze sposobów zapobiegania i leczenia choroby niedokrwiennej serca (choroby wieńcowej). Ludzie prowadzący aktywny tryb życia i regularnie uprawiający ćwiczenia fizyczne wykazują o połowę mniejsze ryzyko zachorowania na choroby serca. Również otyli, którzy są bardziej aktywni, znajdują się w grupie osób mniej zagrożonych chorobami układu krążenia.

Podaj dwa argumenty uzasadniające korzystny wpływ aktywności fizycznej na układ krążenia.

Matura Czerwiec 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 33. (1 pkt)

Ekologia Metody badawcze i doświadczenia Podaj/wymień

U większości gatunków lądowych roślin naczyniowych występuje współżycie systemu korzeniowego z grzybnią niektórych gatunków grzybów zwane mikoryzą. Na schemacie przedstawiono wpływ mikoryzy na wzrost siewek trawy Festuca ovina, w zależności od nawożenia azotowo-fosforowego (N + P).

Wykres

Na podstawie wykresu podaj, w jakich warunkach uprawy Festuca ovina jest najbardziej widoczny wpływ mikoryzy na przyrost roślin.

Matura Czerwiec 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 32. (2 pkt)

Ekologia Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę Podaj/wymień

Zdarza się, że w biocenozie pojawia się populacja nowego gatunku (II) o podobnych wymaganiach życiowych, jak istniejąca już w tej biocenozie populacja gatunku I. Populacja gatunku II jest bardziej prężna ekologicznie. Może to doprowadzić do wymarcia populacji gatunku I, podczas gdy populacja II nadal rozwija się.

Na rysunku przedstawiono fragmenty krzywych ilustrujących zmiany liczebności populacji I i II w tej biocenozie.

Zmiany liczebności populacji - wykres
a)Dokończ powyższy szkic wykresu, tak aby przedstawiał zmiany liczebności populacji gatunku I i II zgodnie z opisem w tekście. Przyjmij, że do momentu oznaczonego na rysunku literą A populacja gatunku I wymiera, a populacja gatunku II osiąga względnie stałą liczebność.
b)Oznacz krzywe na rysunku i podaj nazwę zależności, która zaistniała między populacjami tych gatunków.

Matura Czerwiec 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 28. (2 pkt)

Dziedziczenie Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj/wymień

W potomstwie rodziców pewnego gatunku zwierząt otrzymano zróżnicowanie fenotypów, ze względu na dwie cechy budowy morfologicznej, w stosunku 9 : 3 : 3 : 1.

a)Uzupełnij poniższe zdanie.

Rodzice opisanego potomstwa byli

  1. homozygotami dominującymi.
  2. homozygotami recesywnymi.
  3. heterozygotami jednolitymi fenotypowo.
  4. heterozygotami różnymi fenotypowo.
b)Podaj przykład zapisu genotypów rodziców.

Matura Czerwiec 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 27. (2 pkt)

Dziedziczenie Podaj/wymień

Sierść psów rasy labrador może być czarna, brązowa lub żółta. Czarny kolor sierści warunkowany jest przez allel B, kolor brązowy przez allel b. Ujawnienie się barwy sierści jest możliwe tylko w obecności allelu E, który nie odpowiada za syntezę barwnika, a jedynie za jego pojawienie się we włosach psa. Jeżeli pies jest homozygotą ee, to barwa jego sierści jest zawsze żółta.

Ustal, jaką barwę sierści będzie miało potomstwo labradora brązowego, homozygotycznego pod względem obydwu par genów z labradorką żółtą, homozygotą pod względem genu dla barwy czarnej.

a)Zapisz genotypy rodziców (P).

Genotyp matki
Genotyp ojca

b)Zapisz genotyp potomstwa (F1) i określ jego fenotyp.

Genotyp potomstwa (F1)
Fenotyp potomstwa (F1)

Matura Czerwiec 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 24. (2 pkt)

Układ immunologiczny Podaj/wymień

Na schemacie przedstawiono wielokierunkowe działania białek osocza krwi człowieka tworzących tzw. układ dopełniacza. Są to: opsonizacja (opłaszczanie) bakterii, które dzięki temu mogą ulegać aglutynacji lub stają się podatne na fagocytozę przez fagocyty (np. monocyty i neutrofile), pobudzanie fagocytów do przemieszczania się w miejsce infekcji (chemotaksja), uszkadzanie (liza) ścian komórkowych bakterii i otoczek wirusowych.

Układ immunologiczny

Spośród nazw procesów podkreślonych w tekście wybierz i zapisz nazwy tych, które oznaczone są na schemacie literami A, B, C i D.

A.
B.
C.
D.

Matura Czerwiec 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 22. (2 pkt)

Anatomia i fizjologia - pozostałe Podaj/wymień

Rytm dobowy (okołodobowy) oznacza, że w ciągu doby (w czasie zbliżonym do 24 godzin) zamyka się jeden cykl zmian intensywności przebiegu niektórych procesów fizjologicznych. Zachodzą one wewnątrz danego organizmu z udziałem jego własnych mechanizmów, tzw. zegarów biologicznych. Czynnikiem sterującym rytm dobowy jest światło i ciemność.

Podaj dwa przykłady rytmu dobowego człowieka.

Strony