1. Strona główna
  2. Zadania maturalne z biologii

Anatomia i fizjologia człowieka

Matura Sierpień 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 15. (1 pkt)

Choroby człowieka Układ krążenia Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Miażdżyca jest chorobą zwyrodnieniową naczyń krwionośnych spowodowaną gromadzeniem się tłuszczów, głównie cholesterolu, wzdłuż ścian tętnic. Czynnikami, które sprzyjają rozwojowi tej choroby, są m.in. zaburzenia gospodarki węglowodanowej i gospodarki tłuszczowej, a także otyłość. W profilaktyce miażdżycy zaleca się codzienną aktywność fizyczną.

Wyjaśnij, w jaki sposób aktywność fizyczna może ograniczać rozwój miażdżycy.

Matura Sierpień 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 14. (1 pkt)

Układ krążenia Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Na schemacie przedstawiono krążenie krwi w małym (płucnym) i dużym (obwodowym) krwiobiegu człowieka. Kierunek przepływu krwi oznaczono strzałkami.

Układ krążenia człowieka - schemat

Zaznacz zdanie, które prawidłowo opisuje przepływ krwi utlenowanej w organizmie człowieka.

  1. lewa komora serca → tętnica dużego krwiobiegu → naczynia włosowate tkanek ciała → żyła dużego krwiobiegu → prawy przedsionek serca
  2. prawa komora serca → tętnica płucna → naczynia włosowate płuc → żyła płucna → lewy przedsionek serca
  3. naczynia włosowate tkanek ciała → żyła dużego krwiobiegu → prawy przedsionek serca → tętnica płucna → naczynia włosowate płuc
  4. naczynia włosowate płuc → żyła płucna → lewy przedsionek serca → lewa komora serca → tętnica dużego krwiobiegu → naczynia włosowate tkanek ciała

Matura Sierpień 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 6. (3 pkt)

Układ pokarmowy i żywienie Układ hormonalny Podaj/wymień

Na schemacie przedstawiono budowę fragmentu układu pokarmowego człowieka.

Układ pokarmowy - schemat
a)Podaj nazwy elementów układu pokarmowego oznaczonych na schemacie literami A, D i F.

A.
D.
F.

b)Podaj nazwę elementu układu pokarmowego, który oprócz pełnienia funkcji gruczołu trawiennego wydziela również hormony. Określ rolę tych hormonów w organizmie człowieka.

Nazwa gruczołu
Rola hormonów

Matura Sierpień 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 1. (2 pkt)

Anatomia i fizjologia - pozostałe Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Na rysunkach przedstawiono różne poziomy organizacji budowy organizmu człowieka.
Uwaga: nie zachowano proporcji wielkości struktur.

Poziomy organizacji organizmu człowieka

Do każdego rysunku (A–D) przyporządkuj właściwy dla niego poziom organizacji budowy (1–6), wybierając ich numery z poniższych.

  1. organellum
  2. komórka
  3. tkanka
  4. narząd
  5. układ narządów
  6. organizm

A.
B.
C.
D.

Matura Czerwiec 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 20. (2 pkt)

Układ pokarmowy i żywienie Układ immunologiczny Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Celiakia jest chorobą spowodowaną nadwrażliwością organizmu na gluten – główne białko ziaren pszenicy lub jego analogi zawarte w innych zbożach, np. w życie i jęczmieniu. Pewną rolę w wystąpieniu choroby odgrywają predyspozycje genetyczne oraz zaburzenia prawidłowej budowy jelita cienkiego. U osób ze skłonnością do celiakii gluten obecny w diecie aktywuje komórki układu odpornościowego, czego przejawem jest stan zapalny i niszczenie nabłonka jelita. Utrudnia to wchłanianie substancji odżywczych.

Na podstawie: A. Fasano, Zaskakująca celiakia, Świat Nauki 2009, nr 9
a)Na podstawie tekstu wykaż, że celiakia może być chorobą autoimmunizacyjną.
b)Sformułuj zalecenie dietetyczne dla osób chorych na tę chorobę.

Matura Czerwiec 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 18. (2 pkt)

Układ pokarmowy i żywienie Podaj/wymień

Bezpośrednią przyczyną otyłości jest dodatni bilans energetyczny, tzn. nadmiar energii pobranej w pokarmie w stosunku do potrzeb energetycznych organizmu. Aby schudnąć, należy przez odpowiednio długi czas utrzymywać deficyt energetyczny.

Podaj dwa przykłady działań, które mogą przyczynić się do utrzymania deficytu energetycznego organizmu i w konsekwencji do schudnięcia.

Matura Czerwiec 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 17. (3 pkt)

Układ pokarmowy i żywienie Podaj/wymień

W racjonalnym odżywianiu zaleca się stosowanie zasady 4 x 4 x 4, czyli cztery posiłki dziennie, spożywane co cztery godziny i zawierające cztery rodzaje składników pokarmowych.

a)Podaj nazwy czterech rodzajów składników pokarmowych, które powinna zawierać prawidłowa dieta człowieka.
b)Określ miejsce/miejsca trawienia jednego wybranego składnika pokarmowego.

Matura Czerwiec 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 15. (2 pkt)

Układ pokarmowy i żywienie Podaj/wymień

Informacja do zadań 14. i 15.
U człowieka występują zęby mleczne i zęby stałe. W obu łukach zębowych znajdują się te same rodzaje zębów. Zęby zróżnicowane są na przednie (siekacze i kły) oraz tylne (przedtrzonowe i trzonowe). Poniżej przedstawiono zapis wzorów zębowych uzębienia mlecznego (A) i uzębienia stałego (B) człowieka.

A. 2.1.0.2
B. 2.1.2.3

Podaj funkcje zębów przednich oraz zębów tylnych w procesie pobierania i obróbki pokarmu w jamie ustnej.

Zęby przednie
Zęby tylne

Matura Czerwiec 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 14. (2 pkt)

Układ pokarmowy i żywienie Podaj/wymień

Informacja do zadań 14. i 15.
U człowieka występują zęby mleczne i zęby stałe. W obu łukach zębowych znajdują się te same rodzaje zębów. Zęby zróżnicowane są na przednie (siekacze i kły) oraz tylne (przedtrzonowe i trzonowe). Poniżej przedstawiono zapis wzorów zębowych uzębienia mlecznego (A) i uzębienia stałego (B) człowieka.

A. 2.1.0.2
B. 2.1.2.3

a)Na podstawie wzorów zębowych podaj liczbę zębów w pełnym uzębieniu mlecznym i liczbę zębów w pełnym uzębieniu stałym.

Liczba zębów w uzębieniu mlecznym
Liczba zębów w uzębieniu stałym

b)Podaj nazwę rodzaju zębów występujących w uzębieniu stałym, których brakuje w pełnym uzębieniu mlecznym.

Matura Czerwiec 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 13. (2 pkt)

Anatomia i fizjologia - pozostałe Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

W tabeli przedstawiono zrównoważony bilans wodny w organizmie człowieka przebywającego w optymalnej temperaturze otoczenia i pobierającego w ciągu doby przeciętne ilości pokarmów i płynów.

Źródła wody ml/24 h Wydalanie wody ml/24 h
Płyny 1200
Pokarm stały 900
Woda metaboliczna 300		 Parowanie:
– przez skórę 300
– przez układ oddechowy 600
Z moczem 1400
Z kałem 100
Razem 2400 Razem 2400
Źródło: Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej, pod. red. W. Traczyka, A. Trzebskiego, PZWL, Warszawa 2007
a)Podkreśl nazwę układu, który ma największy udział w wydalaniu wody z organizmu.

układ oddechowy
układ wydalniczy
układ pokarmowy

b)Oceń, czy przedstawione sytuacje mogą doprowadzić do wystąpienia ujemnego bilansu wodnego organizmu, i wpisz w odpowiednie miejsca tabeli stwierdzenia tak lub nie.
tak/nie
1. Intensywny trening sportowy w upalny dzień.
2. Biegunka spowodowana zatruciem pokarmowym.
3. Przyjmowanie zgodnie z zaleceniem leków zwiększających wydalanie moczu.

Strony