1. Strona główna
  2. Zadania maturalne z biologii

Anatomia i fizjologia człowieka

Matura Sierpień 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 17. (2 pkt)

Układ wydalniczy Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Na proces tworzenia moczu ostatecznego w nerkach składają się filtracja, resorpcja zwrotna i sekrecja kanalikowa.

Oceń prawdziwość poniższych zdań. Wpisz w odpowiednim miejscu tabeli literę P, jeżeli zdanie jest prawdziwe, lub literę F, jeżeli zdanie jest fałszywe.

P/F
1. Filtracja polega na przenikaniu wody i innych substancji, np. białek z krwi naczyń włosowatych kłębuszka nefronu do kanalika zbiorczego.
2. Sekrecja polega na biernym lub aktywnym przenikaniu zbędnych substancji, np. metabolitów leków z krwi do światła kanalików.
3. Resorpcja zwrotna polega na biernym lub aktywnym wchłanianiu z moczu pierwotnego do krwi składników przydatnych organizmowi, np. glukozy.
4. Mocz ostateczny zawiera więcej wody w stosunku do moczu pierwotnego powstałego w czasie filtracji.

Matura Sierpień 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 16. (3 pkt)

Układ krążenia Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

U człowieka występują cztery grupy krwi: A, B, AB i 0.
Na schemacie przedstawiono jedną z grup krwi, oznaczając odpowiednią literą obecność antygenów w błonach erytrocytów oraz rodzaje przeciwciał znajdujących się w osoczu tej krwi.

Schemat A
a)Ustal, którą grupę krwi przedstawiono na schemacie.
b)Uzupełnij poniższy schemat tak, aby przedstawiał krew grupy 0.
Schemat B
c)Czy osobie z grupą krwi AB można przetoczyć krew grupy A? Odpowiedź uzasadnij.

Matura Sierpień 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 15. (1 pkt)

Choroby człowieka Układ krążenia Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Miażdżyca jest chorobą zwyrodnieniową naczyń krwionośnych spowodowaną gromadzeniem się tłuszczów, głównie cholesterolu, wzdłuż ścian tętnic. Czynnikami, które sprzyjają rozwojowi tej choroby, są m.in. zaburzenia gospodarki węglowodanowej i gospodarki tłuszczowej, a także otyłość. W profilaktyce miażdżycy zaleca się codzienną aktywność fizyczną.

Wyjaśnij, w jaki sposób aktywność fizyczna może ograniczać rozwój miażdżycy.

Matura Sierpień 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 14. (1 pkt)

Układ krążenia Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Na schemacie przedstawiono krążenie krwi w małym (płucnym) i dużym (obwodowym) krwiobiegu człowieka. Kierunek przepływu krwi oznaczono strzałkami.

Układ krążenia człowieka - schemat

Zaznacz zdanie, które prawidłowo opisuje przepływ krwi utlenowanej w organizmie człowieka.

  1. lewa komora serca → tętnica dużego krwiobiegu → naczynia włosowate tkanek ciała → żyła dużego krwiobiegu → prawy przedsionek serca
  2. prawa komora serca → tętnica płucna → naczynia włosowate płuc → żyła płucna → lewy przedsionek serca
  3. naczynia włosowate tkanek ciała → żyła dużego krwiobiegu → prawy przedsionek serca → tętnica płucna → naczynia włosowate płuc
  4. naczynia włosowate płuc → żyła płucna → lewy przedsionek serca → lewa komora serca → tętnica dużego krwiobiegu → naczynia włosowate tkanek ciała

Matura Sierpień 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 6. (3 pkt)

Układ pokarmowy i żywienie Układ hormonalny Podaj/wymień

Na schemacie przedstawiono budowę fragmentu układu pokarmowego człowieka.

Układ pokarmowy - schemat
a)Podaj nazwy elementów układu pokarmowego oznaczonych na schemacie literami A, D i F.

A.
D.
F.

b)Podaj nazwę elementu układu pokarmowego, który oprócz pełnienia funkcji gruczołu trawiennego wydziela również hormony. Określ rolę tych hormonów w organizmie człowieka.

Nazwa gruczołu
Rola hormonów

Matura Sierpień 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 1. (2 pkt)

Anatomia i fizjologia - pozostałe Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Na rysunkach przedstawiono różne poziomy organizacji budowy organizmu człowieka.
Uwaga: nie zachowano proporcji wielkości struktur.

Poziomy organizacji organizmu człowieka

Do każdego rysunku (A–D) przyporządkuj właściwy dla niego poziom organizacji budowy (1–6), wybierając ich numery z poniższych.

  1. organellum
  2. komórka
  3. tkanka
  4. narząd
  5. układ narządów
  6. organizm

A.
B.
C.
D.

Matura Czerwiec 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 20. (2 pkt)

Układ pokarmowy i żywienie Układ immunologiczny Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Celiakia jest chorobą spowodowaną nadwrażliwością organizmu na gluten – główne białko ziaren pszenicy lub jego analogi zawarte w innych zbożach, np. w życie i jęczmieniu. Pewną rolę w wystąpieniu choroby odgrywają predyspozycje genetyczne oraz zaburzenia prawidłowej budowy jelita cienkiego. U osób ze skłonnością do celiakii gluten obecny w diecie aktywuje komórki układu odpornościowego, czego przejawem jest stan zapalny i niszczenie nabłonka jelita. Utrudnia to wchłanianie substancji odżywczych.

Na podstawie: A. Fasano, Zaskakująca celiakia, Świat Nauki 2009, nr 9
a)Na podstawie tekstu wykaż, że celiakia może być chorobą autoimmunizacyjną.
b)Sformułuj zalecenie dietetyczne dla osób chorych na tę chorobę.

Matura Czerwiec 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 18. (2 pkt)

Układ pokarmowy i żywienie Podaj/wymień

Bezpośrednią przyczyną otyłości jest dodatni bilans energetyczny, tzn. nadmiar energii pobranej w pokarmie w stosunku do potrzeb energetycznych organizmu. Aby schudnąć, należy przez odpowiednio długi czas utrzymywać deficyt energetyczny.

Podaj dwa przykłady działań, które mogą przyczynić się do utrzymania deficytu energetycznego organizmu i w konsekwencji do schudnięcia.

Matura Czerwiec 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 17. (3 pkt)

Układ pokarmowy i żywienie Podaj/wymień

W racjonalnym odżywianiu zaleca się stosowanie zasady 4 x 4 x 4, czyli cztery posiłki dziennie, spożywane co cztery godziny i zawierające cztery rodzaje składników pokarmowych.

a)Podaj nazwy czterech rodzajów składników pokarmowych, które powinna zawierać prawidłowa dieta człowieka.
b)Określ miejsce/miejsca trawienia jednego wybranego składnika pokarmowego.

Matura Czerwiec 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 15. (2 pkt)

Układ pokarmowy i żywienie Podaj/wymień

Informacja do zadań 14. i 15.
U człowieka występują zęby mleczne i zęby stałe. W obu łukach zębowych znajdują się te same rodzaje zębów. Zęby zróżnicowane są na przednie (siekacze i kły) oraz tylne (przedtrzonowe i trzonowe). Poniżej przedstawiono zapis wzorów zębowych uzębienia mlecznego (A) i uzębienia stałego (B) człowieka.

A. 2.1.0.2
B. 2.1.2.3

Podaj funkcje zębów przednich oraz zębów tylnych w procesie pobierania i obróbki pokarmu w jamie ustnej.

Zęby przednie
Zęby tylne

Strony