1. Strona główna
  2. Zadania maturalne z biologii

Bezkręgowce

Oto lista zadań maturalnych z danego działu biologii. Aby skorzystać z dodatkowych opcji, uniknąć duplikatów zadań lub wybrać zadania z pozostałych działów kliknij poniżej.

Przejdź do wyszukiwarki zadań

 

Matura Maj 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 8. (2 pkt)

Stawonogi Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

W rozwoju owadów o przeobrażeniu zupełnym występuje seria stadiów larwalnych oddzielonych od siebie kolejnymi linieniami. W czasie linienia po ostatnim stadium larwalnym powstaje poczwarka, po czym następuje przeobrażenie w imago. Cały proces rozwoju pozostaje pod kontrolą hormonalną, w której ważną funkcję pełnią m.in. hormon juwenilny i ekdyzon. Hormon juwenilny podtrzymuje młodociane stadium larw i wpływa na aktywność ekdyzonu. Przy względnie wysokim stężeniu hormonu juwenilnego linienie stymulowane ekdyzonem skutkuje pojawieniem się kolejnych stadiów larwalnych. Jeżeli jednak stężenie hormonu juwenilnego spadnie poniżej określonego poziomu, w wyniku kolejnego linienia powstaje poczwarka. W stadium poczwarki hormon juwenilny nie jest wydzielany.
Niektóre rośliny produkują substancje o działaniu zbliżonym do działania hormonów owadów, np. igły cisa produkują substancję o aktywności podobnej do ekdyzonu.

Na podstawie: Biologia, pod red. N.A. Campbella, Poznań 2012.

8.1. (0–1)

Określ, na podstawie tekstu, czym w rozwoju owada o przeobrażeniu zupełnym skutkuje spadek produkcji hormonu juwenilnego podczas ostatniego stadium larwalnego.

8.2. (0–1)

Wyjaśnij, jakie znaczenie dla rośliny ma produkcja przez nią substancji o aktywności podobnej do ekdyzonu. W odpowiedzi uwzględnij działanie tych substancji na owady.

Matura Czerwiec 2015, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 23. (1 pkt)

Ewolucjonizm i historia życia na ziemi Szkarłupnie Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Do typu szkarłupni należą m.in. jeżowce i rozgwiazdy. Ciało dojrzałych przedstawicieli tych szkarłupni cechuje symetria promienista. Larwy tych zwierząt charakteryzują się symetrią dwuboczną. Symetrię dwuboczną mają także spokrewnione ze szkarłupniami strunowce i półstrunowce.

Określ, czy symetria promienista u form dojrzałych szkarłupni jest cechą pierwotną, czy – wtórną. Odpowiedź uzasadnij.

Matura Maj 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 18. (2 pkt)

Mięczaki Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Na schemacie przedstawiono budowę wewnętrzną ślimaka winniczka z oznaczeniem układu krążenia.

Układ krążenia ślimaka - schemat
a)Jaki jest układ krążenia tego ślimaka: otwarty czy zamknięty? Zaznacz właściwą odpowiedź.
  1. otwarty
  2. zamknięty
b)Do kreski (----) umieszczonej na schemacie dorysuj grot strzałki wskazujący kierunek przepływu krwi. Wybierz właściwe zakończenie zdania.

Zaznaczone na schemacie naczynia hemolimfatyczne są

  1. żyłami.
  2. tętnicami.

Matura Maj 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 15. (2 pkt)

Płazińce Nicienie Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Na schematach (A–C) przedstawiono uproszczone cykle życiowe robaków pasożytniczych.

Cykle życiowe pasożytów - schemat
a)Spośród schematów B i C wybierz ten, który przedstawia cykl życiowy tasiemca uzbrojonego. Uzasadnij wybór.
b)Wybierz z poniższych i podkreśl dwa przykłady pasożytów, dla których charakterystyczny jest cykl rozwojowy przedstawiony na schemacie A.

owsik, tasiemiec nieuzbrojony, glista ludzka, bruzdogłowiec szeroki, tasiemiec bąblowcowy

Matura Sierpień 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 9. (2 pkt)

Choroby człowieka Nicienie Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Zaznacz poniżej dwie zasady postępowania, które pozwolą uniknąć zarażenia się glistą ludzką.

  1. Należy myć ręce przed posiłkiem.
  2. Nie wolno spożywać mięsa, które nie było badane przez weterynarza.
  3. Należy ograniczyć możliwość zarażenia się drogą kropelkową.
  4. Należy starannie myć owoce i warzywa.
  5. Nie należy spożywać mięsa niedogotowanego lub niedosmażonego.

Matura Maj 2012, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 21. (2 pkt)

Stawonogi Podaj/wymień Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę

Pchła ludzka jest pasożytem zewnętrznym człowieka. Całkowity rozwój tego owada trwa zależnie od warunków zewnętrznych od 18 do 332 dni. Zapłodnione samice po napiciu się krwi człowieka składają jaja, z których rozwijają się beznogie, ruchliwe i robakowate larwy, żywiące się resztkami organicznymi. Po dwukrotnym linieniu następuje przeobrażenie larwy w poczwarkę, z której powstaje imago. Imago żyje od 3 do 4 miesięcy i żywi się krwią.

a)Podaj nazwę typu przeobrażenia występującego w cyklu rozwojowym pchły ludzkiej.
b)Uzupełnij schemat cyklu rozwojowego pchły ludzkiej, wpisując wszystkie stadia rozwojowe wymienione w tekście.
Schemat rozwoju pchły

Matura Maj 2012, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 17. (1 pkt)

Parzydełkowce Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Na rysunku przedstawiono cykl życiowy jednego z krążkopławów.

Metageneza

Korzystając z rysunku, dokonaj korekty poniższych zdań, wykreślając w każdym z nich określenie nieprawdziwe.

  1. Meduzy rozmnażają się płciowo / bezpłciowo.
  2. Zapłodnienie u przedstawionego krążkopława jest zewnętrzne / wewnętrzne.
  3. W cyklu życiowym krążkopławów oba pokolenia – meduza i polip – są haploidalne / diploidalne.

Matura Maj 2015, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 21. (3 pkt)

Parzydełkowce Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Parzydełkowce są wodnymi dwuwarstwowymi zwierzętami tkankowymi. Dorosłe postaci (polip i meduza) mają zróżnicowane rozmiary – od rozmiarów kilkumilimetrowych do kilkumetrowych. Zwierzęta te nie mają układu krwionośnego, wydalniczego ani oddechowego. Poniżej przedstawiono schemat budowy mikroskopowej fragmentu ściany ciała stułbi – przedstawiciela parzydełkowców.

Budowa stułbi
a)Określ, którą cyfrą – 1 czy 2 – oznaczono na schemacie epidermę (ektodermę). Odpowiedź uzasadnij.
b)Podaj nazwy dwóch etapów trawienia pokarmu i określ ich lokalizację w organizmie parzydełkowców.

Nazwa etapu I:     Lokalizacja:
Nazwa etapu II:     Lokalizacja:

c)Wyjaśnij, dlaczego parzydełkowce, nawet te o dużych rozmiarach ciała, nie mają narządów służących do wymiany gazowej.

Matura Maj 2015, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 20. (2 pkt)

Stawonogi Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Stadium larwalne występuje w rozwoju osobniczym zwierząt, które składają jaja o ilości żółtka niewystarczającej do pełnego rozwoju od zarodka do imago, czyli postaci dojrzałej płciowo. Jednym z czynników ograniczających wzrost roślinożernych owadów jest dostępność azotu zawartego w pokarmie roślinnym. Stwierdzono, że zawartość azotu w liściach babki lancetowatej spada, gdy zwiększa się zawartość CO2 w powietrzu.
Na wykresie przedstawiono wzrost larw motyla Junonia coenia żerujących na babce lancetowatej, rosnącej w warunkach normalnego i podwyższonego stężenia CO2 w powietrzu.

Wzrost larwy wykres
a)Wyjaśnij, uwzględniając podane informacje, dlaczego przy różnym stężeniu CO2 w powietrzu masy ciała larwy Junonia coenia się różnią.
b)Przedstaw rolę stadium larwalnego w cyklu rozwojowym owada.

Matura Maj 2014, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 10. (1 pkt)

Stawonogi Oddychanie komórkowe Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Współczynnik oddechowy WO (RQ) to iloraz objętości dwutlenku węgla wydalonego przez organizm i objętości zużytego tlenu. W przypadku zużywania węglowodanów jako źródła energii współczynnik przyjmuje wartość równą jedności, dla białek – około 0,9, a dla tłuszczów – około 0,7. U pewnego gatunku owada, którego larwy są roślinożerne, mierzono zmiany wartości WO podczas procesu przeobrażania. Stwierdzono, że przed przejściem w stadium poczwarki, kiedy larwy stały się nieruchliwe i nie pobierały pokarmu, ich współczynnik oddechowy zmniejszył się z 0,99 do 0,85.

Na podstawie przedstawionych informacji podaj przypuszczalne wyjaśnienie spadku wartości współczynnika WO u badanego owada.

Matura Czerwiec 2013, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 6. (2 pkt)

Nicienie Choroby człowieka Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Człowiek najczęściej zaraża się włośniem krętym – wywołującym chorobę włośnicę – poprzez zjedzenie mięsa wieprzowego zawierającego otorbione larwy. W przewodzie pokarmowym larwy wydostają się z otoczek. W jelicie cienkim dojrzewają i są zdolne do rozrodu płciowego. Po kopulacji samice rodzą około 1500 larw. Larwy te przedostają się do naczyń krwionośnych i z krwią wędrują do mięśni poprzecznie prążkowanych, głównie przepony i mięśni międzyżebrowych. Po wniknięciu do włókna mięśniowego zwijają się spiralnie i otorbiają, tworząc cystę. W takiej postaci mogą przeżyć nawet kilkadziesiąt lat.

Na podstawie: J. Grzegorek, E. Jastrzębska, E. Pyłka-Gutowska, Zoologia. Podręcznik dla LO, Warszawa 1997.

Używając argumentów zawartych w powyższym tekście, uzasadnij, że włośnica

a)może ograniczać wydolność fizyczną organizmu.
b)jest chorobą trudną do wyleczenia.

Matura Maj 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 23. (2 pkt)

Metody badawcze i doświadczenia Stawonogi Sformułuj wnioski, hipotezę lub zaplanuj doświadczenie

Na wykresie przedstawiono stężenie hemoglobiny we krwi (hemolimfie) rozwielitek (Daphnia) hodowanych w wodzie o różnej zawartości tlenu.

Wykres stężenia hemoglobiny w hemolimfie rozwielitek
a)Sformułuj zależność wynikającą z tego wykresu.
b)Określ znaczenie adaptacyjne tego zjawiska dla przeżywania rozwielitek w różnych warunkach środowiska.

Strony