Substraty niektórych szlaków biochemicznych zostają włączone do reakcji po uprzednim
połączeniu się ze związkami określanymi jako akceptory.
Uzupełnij puste miejsca w tabeli nazwami niżej podanych związków chemicznych tak, aby poprawnie określić akceptory i przyłączane do nich związki chemiczne.
acetylo-CoA (acetylokoenzym A)
CO2
fosfoenolopirogronian
NAD+ (dinukleotyd nikotynoamidoadeninowy)
Przedstawiony niżej schemat dotyczy dziedziczenia dwóch cech sprzężonych, których allele
mają swoje loci na tym samym chromosomie (w tym przypadku nie występuje crossing over).
Dziedziczenie dotyczy alleli warunkujących barwę i kształt nasion kukurydzy :
AB – zielone, gładkie, ab – żółte, pomarszczone.
a)
Wpisz w odpowiednie miejsca schematu genotypy gamet rodziców i genotypy potomstwa powstałego na skutek krzyżowania osobników o genotypie pokazanym na schemacie.
b)
Na podstawie wpisanych genotypów potomstwa podaj ich fenotypy i ustal występujący w tym przypadku stosunek fenotypów.
Cząsteczki kwasów nukleinowych zbudowane są z nukleotydów. W DNA każdy nukleotyd
składa się z deoksyrybozy, reszty kwasu fosforowego oraz jednej z czterech zasad azotowych
oznaczanych symbolicznie literami A, T, G i C. Między odpowiednimi zasadami występują
dwa lub trzy wiązania wodorowe, dzięki którym następuje połączenie obu nici.
a)
Uzupełnij poniższy schemat fragmentu budowy DNA, wpisując we właściwych miejscach oznaczenia literowe odpowiednich par zasad azotowych.
b)
Zaznacz na schemacie dokładnie jeden nukleotyd, obwodząc go linią ciągłą.
c)
Podaj nazwę innego kwasu nukleinowego, którego podstawową jednostką strukturalną jest nukleotyd oraz zapisz oznaczenia literowe występujących w nim zasad azotowych.
Na schemacie literami A i B oznaczono kierunki transportu różnych substancji pomiędzy
naczyniami krwionośnymi matki a naczyniami krwionośnymi płodu w obrębie łożyska –
narządu łączącego organizm matki z płodem.
Dopisz do liter A i B numery wszystkich substancji transportowanych przez krew.
U człowieka występują cztery grupy krwi: A, B, AB i 0.
Na schemacie przedstawiono jedną z grup krwi, oznaczając odpowiednią literą obecność
antygenów w błonach erytrocytów oraz rodzaje przeciwciał znajdujących się w osoczu tej
krwi.
a)
Ustal, którą grupę krwi przedstawiono na schemacie.
b)
Uzupełnij poniższy schemat tak, aby przedstawiał krew grupy 0.
c)
Czy osobie z grupą krwi AB można przetoczyć krew grupy A? Odpowiedź uzasadnij.
Informacje do zadań 15. i 16.
Wapń przez cały okres życia człowieka należy do niezbędnych składników mineralnych
pożywienia. Ponad 99% tego pierwiastka w organizmie człowieka jest zmagazynowane
w kościach, a pozostałe 1% odgrywa ważną rolę w licznych procesach fizjologicznych.
W tabeli przedstawiono normy zalecanego spożycia wapnia w różnych przedziałach
wiekowych.
Przedział wiekowy
Zalecane spożycie wapnia (mg/dzień)
1–3 lat
500
4–10 lat
800
11–18 lat
1200
19–30 lat
1300
31–60 lat
800
Powyżej 60 lat
1500
S. Silbernagl, A. Desposulos, Kieszonkowy Atlas Fizjologii, PZWL, Warszawa 1994
Narysuj diagram słupkowy ilustrujący zalecane spożycie wapnia przez człowieka w przedziałach wiekowych podanych w tabeli.
Wpisz do tabeli odpowiednie określenia, które opisują wpływ układu nerwowego
współczulnego i przywspółczulnego na funkcjonowanie wymienionych narządów
w organizmie człowieka.
Na schemacie przedstawiono krążenie krwi w organizmie człowieka. Literami A–D
oznaczono części serca.
a)
Do niżej podanych nazw części serca przyporządkuj litery, którymi oznaczono je na schemacie.
Prawy przedsionek
Prawa komora
Lewy przedsionek
Lewa komora
b)
Uzupełnij schemat, tak aby odzwierciedlał kierunek transportu i zawartość we krwi gazów oddechowych (O2 i CO2). Wpisz w wyznaczone miejsca określenia krążącej krwi utlenowana lub odtlenowana.
Zdarza się, że w biocenozie pojawia się populacja nowego gatunku (II) o podobnych
wymaganiach życiowych, jak istniejąca już w tej biocenozie populacja gatunku I. Populacja
gatunku II jest bardziej prężna ekologicznie. Może to doprowadzić do wymarcia populacji
gatunku I, podczas gdy populacja II nadal rozwija się.
Na rysunku przedstawiono fragmenty krzywych ilustrujących zmiany liczebności populacji I i II w tej biocenozie.
a)
Dokończ powyższy szkic wykresu, tak aby przedstawiał zmiany liczebności populacji gatunku I i II zgodnie z opisem w tekście. Przyjmij, że do momentu oznaczonego na rysunku literą A populacja gatunku I wymiera, a populacja gatunku II osiąga względnie stałą liczebność.
b)
Oznacz krzywe na rysunku i podaj nazwę zależności, która zaistniała między populacjami tych gatunków.
Adenozynotrifosforan (ATP) jest nukleotydem zawierającym w swojej cząsteczce wiązania
wysokoenergetyczne. Na schemacie przedstawiono budowę cząsteczki (ATP).
a)
Zaznacz strzałkami na schemacie miejsca występowania wiązań wysokoenergetycznych w cząsteczce ATP.
b)
Wyjaśnij, co oznacza termin „wiązanie wysokoenergetyczne”.
c)
Określ, które stwierdzenie dotyczące roli ATP w komórce jest prawdziwe, a które fałszywe. Wpisz w ostatniej kolumnie tabeli literę P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, lub literę F, jeśli stwierdzenie jest fałszywe.
P/F
1.
ATP jest nośnikiem energii i bezpośrednim donorem energii w układach biologicznych.
2.
ATP może być magazynowany w komórkach i wykorzystywany zależnie od potrzeb komórki.
3.
ATP, ulegając hydrolizie do ADP i Pi lub do AMP i Pi, magazynuje energię.
Na schemacie przedstawiono cykl rozwojowy taśmy morskiej należącej do zielenic. W cyklu
tym występuje diploidalny sporofit oraz haploidalny gametofit, które mają podobną budowę
morfologiczną.
a)
Na podstawie powyższych informacji zapisz litery, którymi na schemacie oznaczono:
Zarodniki
Gamety
b)
Wpisz na schemacie literę R w miejscu, gdzie zachodzi mejoza.
